Помогите 10 макал мател косемше

1. Дұшпан кулдiр[iп] айтады,
Дос жылат[ып] айтады.
2. Досы көптi жау алма[й]ды,
Ақылы көптi дау алма[й]ды.
3 Асқар тау алыстан көрiн[е]дi.
4. Сын тузелме[й],мiн тузелме[й]дi.
5. Ат баспа[й]мын деген жерiн уш басар,
Ер татпа[й]мын деген дәмiн уш татар.
6. Ақылды адам айтқызба[й] бiл[е]дi,
Ақсұнқар қаққызба[й] iл[е]дi.
7. Адамды тусiне қара[п] таныма,
Iсiне қара[п] таны.